سفرهای فضایی با فناوری کنونی چقدر طول می کشند؟

نویسنده: مهندس علیرضا وفا– کارشناس ارشد مهندسی فضایی

سفر انسان در ورای سیاره زیبای مادریمان یعنی زمین، همواره جزو آرزوهای بزرگ بوده است و با گذشت بیش از نیم قرن از آغاز عصر فضا، سفرهای فضایی هم اکنون در کانون توجه بسیاری از شرکتها و مراکز فضایی در دنیا قرار گرفته اند.

از طرفی شرايط محيط فضايي براي بدن انسان از جهات گوناگون بسيار زيانبار است. به علت وجود پرتوهاي كيهاني و بادها و فورانهاي خورشيدي كه همگي شامل يونها و ذرات پرانرژي مي باشند و از طرفي نبود سپرحفاظتي مانند مغناط كره زمين، بدن انسان و سلولهاي زنده در فضا در مقابل دوز بالاي اين تشعشعات و ذرات خطرناك قرار داشته و احتمال ابتلا به بيماريهايي مهلك از قبيل سرطان و تخريب سلولهاي مغزي در صورت اقامت طولاني در محيط ميان سياره اي وجود دارد. از طرفي شرايط بي وزني باعث شكننده شدن استخوانها و تحليل بافت ماهيچه اي در انسان شده و فضانوردي كه در شرايط بي وزني به مدت طولاني به سر برد، ديگر قادر به بازگشت به زمين نبوده و در صورت بازگشت قادر به حركت نخواهد بود.

تمامی عوامل فوق ایجاب می کند که سفرهاي فضايي سرنشيندار بايستي در كمترين زمان ممكن انجام شود. از طرفی ابعاد و فواصل در فضا بسیار بزرگ است. آیا تا به حال دست به قلم شده اید تا تخمینی از زمان یک سفر فضایی را محاسبه نمایید؟

بیایید از سرعتهای ملموس روی زمین شروع کنیم. بطور مثال سفری با گرانترین ماشینهای مسابقه روی زمین! در صورتیکه بخواهیم با یک اتومبیلِ مسابقه با سرعت 350 کیلومتر در ساعت، استوای یک ستاره متوسط مانند خورشید را یکدور کامل بزنیم، حدود یکسال ونیم بطول خواهد انجامید! این زمان برای ستاره های بزرگتر خود عددی نجومی است. بعنوان مثال با چنین سرعتی یکدور گردش کامل بدور ستاره ابرغول میوقیفاووس سفری هزاروپانصد ساله خواهد بود!! این در حالیستکه این اتومبیل در کمتر از 5 روز قادر است استوای زمین را یکدور کامل بپیماید.

فواصل ميان اجرام فضايي به اندازه ای بزرگ است که سرعتهای ملموس زمینی به هیچ عنوان جوابگوی نیازهای ماموریتهای فضایی ما نیستند. همكنون ماهواره ها و فضاپيماها با سرعتهاي نوعي چند ده هزار تا چندصدهزار كيلومتر در ساعت به مأموريتهاي فضايي فرستاده مي شوند. حتي با اين سرعتهاي به ظاهر زياد سفرهاي فضايي به همسايگان ما يعني اجرام منظومه شمسي، ماهها و سالها بطول مي انجامد. ركورد بالاترين سرعت فضاپيماهاي بدون سرنشين متعلق به كاوشگرهاي هليوس 1و 2 است كه موشك تيتان 3-اي اين كاوشگرها را تا سرعت 252800 كيلومتر بر ساعت شتاب داد. حتي با چنين سرعتي براي سفر به نزديكترين ستاره به منظومه شمسي يعني پروكسيما قنطورس بيش از 18000 سال و براي سفر به نزديكترين كهكشانِ بزرگ به ما يعني كهكشان آندرومدا بيش از دوازده ميليارد سال زمان لازمست!